Prishtina po përballet me një nga bllokimet më serioze buxhetore të viteve të fundit — transporti publik është në rrezik, projektet kapitale janë ngrirë dhe financat e qytetit praktikisht janë paralizuar. Ndërsa debati politik është shndërruar në një betejë fjalësh mes Komunës dhe Ministrisë së Financave, një zë ka dhënë një vlerësim më realist: Bekim Salihu nga Instituti GAP.
Dhe përfundimi i tij është i qartë: të dyja palët mbajnë përgjegjësi për krizën.
Ministria e Financave: Nga mbikëqyrje në pengesë
Ministria e Financave është akuzuar për bllokimin e mbi 35 milionë eurove të Komunës së Prishtinës — përzierje e të hyrave vetanake dhe granteve qeveritare. Pavarësisht qëllimit, efekti është i dukshëm:
- kompanitë e transportit publik nuk janë paguar,
- shërbimet thelbësore janë në rrezik,
- dhe funksionimi i komunës po ngadalësohet.
Në vend që të veprojë si lehtësuese e qeverisjes lokale, Ministria është shndërruar në një ngushticë politike, duke u fshehur pas procedurave ndërkohë që kryeqyteti përballet me pasojat.
Salihu thekson se, pasi Komuna e dërgon projektbuxhetin, Ministria ka detyrimin ta procesojë me kohë dhe pa kalkulime politike. Por vonesat, heshtja dhe burokracia e tepruar e kanë kthyer të gjithë procesin në një mjet presioni.
Nëse qëllimi i Ministrisë është të tregojë “kontroll”, po e bën këtë në kurriz të qytetarëve — jo të politikanëve.
Përparim Rama: Menaxhim i dobët, afate të humbura, strategji e gabuar
Por fajësimi vetëm i Ministrisë është i lehtë — dhe i gabuar. Siç thekson Salihu, gabimet e para erdhën nga vetë Komuna.
Administrata e Përparim Ramës dështoi në respektimin e afateve ligjore, dorëzoi dokumentet me vonesë dhe lejoi që Kuvendi Komunal të hynte në kaos politik. Seancat për buxhetin dështuan disa herë për mungesë kuorumi. Komuna i dinte afatet ligjore, dinte rregullat, dhe megjithatë u paraqit e papërgatitur.
Kjo i dha Ministrisë justifikimin perfekt për të ushtruar presion.
Në vend se të ndërtonte konsensus, t’i menaxhonte grupet politike dhe të siguronte votat, Rama zgjodhi të fajësonte të tjerët ndërkohë që administrata e tij dërgonte projektbuxhetin me vonesë dhe nuk kontrollonte situatën në Kuvend.
Kriza është politizuar — por ka nisur si dështim menaxherial.
Mesazhi i Bekim Salihut: Kur dështojnë institucionet, paguajnë qytetarët
Analiza e Salihut i jep fund propagandës së të dy palëve:
- Komuna ishte e vonuar dhe e çorganizuar.
- Ministria u soll me ngurtësi të tepruar dhe me qasje politike.
Të dy institucionet kanë vepruar të udhëhequra nga interesat partiake, e jo nga shërbimi publik. Pasoja?
- projekte që rrezikojnë të shtyhen,
- vonesa në pagesat ndaj operatorëve,
- rrezik për ndërprerje të transportit publik,
- dhe madje mundësi të zgjedhjeve të parakohshme në Prishtinë.
Qytetarët po paguajnë për një luftë që nuk e kanë kërkuar.
Dëmi më i madh: humbja e besimit te qeverisja lokale
Përtej shifrave, dëmi real është tek besimi i publikut. Kur institucionet nuk arrijnë të miratojnë as buxhetin — mjetin më bazik të qeverisjes — çfarë garancie ka qytetari se ato mund të menaxhojnë probleme më të mëdha?
Kur zvarriten procedurat, kur bllokohen fondet dhe kur shërbimet rrezikohen, humbet besimi në të gjithë sistemin.
Përfundimi: Llogaridhënie pa justifikime
Kriza e buxhetit në Prishtinë nuk është histori e “të drejtëve kundër fajtorëve”. Të dyja palët mbajnë përgjegjësi:
- Ministria e Financave ka vepruar me ngurtësi politike dhe mungesë përgjegjësie administrative.
- Komuna e Prishtinës, nën drejtimin e Përparim Ramës, ka dështuar në planifikim, menaxhim të afateve dhe koordinim politik.
Dhe siç e thekson Bekim Salihu, kjo krizë është produkt i dështimit të të dy institucioneve — një dështim që po e paguan kryeqyteti.
Prishtina meriton më shumë se një luftë politike për buxhetin. Meritën institucione që respektojnë afatet, punojnë për qytetarët dhe lënë anash kalkulimet partiake.