Kosova po hyn në një periudhë të pasigurisë politike, dhe mungesa e një qeverie funksionale dhe miratimit të buxhetit po krijon pasoja të drejtpërdrejta në ekonomi. Edhe pse shifrat zyrtare ndryshojnë sipas sektorëve, ekonomistët paralajmërojnë se vendi po humb dhjetëra milionë euro çdo ditë për shkak të paralizës institucionale. Dhe kjo humbje nuk është vetëm financiare — ajo prek zhvillimin, investimet, bizneset dhe qytetarët.
Investimet e huaja në pauzë
Një nga goditjet më të mëdha lidhet me investimet e huaja direkte. Çdo ditë pa qeveri dhe pa buxhet do të thotë vonesë në vendimet e investitorëve që tashmë hezitojnë për shkak të klimës së brishtë politike. Ekspertët vlerësojnë se qindra projekte të planifikuara — nga energjia te ndërtimtaria — shtyhen çdo muaj kur vendi nuk ka stabilitet institucional.
Projektet e brendshme të ngrira
Komunat dhe ministritë nuk mund të nisin kontrata të reja, tenderë ose projekte kapitale. Kjo do të thotë:
- rrugë që nuk ndërtohen,
- investime infrastrukturore që vonohen,
- punëtorë që nuk angazhohen,
- dhe miliona euro që mbesin të papërdorura.
Në disa raste, çdo ditë vonesë i kushton shtetit qindra mijëra euro në penalizime, humbje afatesh dhe inflacion që rrit koston e projekteve.
Bizneset ndjejnë goditjen e parë
Sektori privat është ndër më të prekurit. Bizneset raportojnë rënie të konsumit, mungesë qartësie për taksa, politika të reja fiskale dhe pamundësi planifikimi afatgjatë. Shumë kompani po shtyjnë zgjerimet dhe punësimet derisa situata të qartësohet.
Në një ekonomi të vogël si e Kosovës, edhe një pasiguri e vogël politike përkthehet në goditje të madhe të tregut.
Qytetari, humbësi i fundit… por më i madhi
Paga, çmime, shërbime publike — të gjitha varen nga funksionimi normal i institucioneve. Pa buxhet, nuk mund të rriten pagat, nuk mund të shtohen subvencione, nuk mund të nisë asnjë reformë e re. Nëse situata zgjatet, çmimet rriten dhe standardi i jetesës bie.
Përfundim
Mungesa e qeverisë dhe e buxhetit nuk është vetëm një temë politike. Është një krizë ekonomike që po thellohet çdo ditë. Kosova ka nevojë urgjente për stabilitet institucional — sepse çdo ditë pa të i kushton vendit miliona euro, por edhe besimin e qytetarëve dhe investitorëve.
